کسی که کوچکترین سررشته از علم هوانوردی داشته باشد، به یقین هواپیمای افسانه ای اف-14 تامکت را خوب می شناسد. این جنگنده ی به واقع جلوتر از زمان، در حدود سه دهه پیش برای نخستین بار، پا به عرصه وجود نهاد و تا امروز هم، حریفی شایسته و قابل رقابت با این هواپیمای به یاد ماندنی یافت نشده است. 

در اواخر دهه 60 میلادی، وزارت دفاع ایالات متحده،ساخت یک جنگنده ناونشین نوین را به مناقصه گذاشت. از میان حدود 6هزار طرح پیشنهادی، طرح هواپیمای اف-14 تامکت از سوی شرکت گرومن برگزیده شد و دوران طلایی جنگنده تامکت، آغاز شد.

هواپیمای اف-14، هواپیمایی در اندازه بزرگ، دو سرنشین، دو موتور و بال های متغیر است. این هواپیما دارای سرعت برخاست و فرود کمی برای انجام عملیات از روی ناوهای هواپیمابر بوده و قادر است با اطمینان هرچه تمام تر، ایمنی ناوهای هواپیمابر را تامین کند. اف-14 با دارابودن طولی حدود 20 متر، جنگنده ای در طبقه جنگنده های بزرگ از نظر ابعاد به شمار می آمد. فاصله دو سر بالهای آن، در حالت بسته به 10 متر و در حالت باز، به حدود 19 متر می رسید. به واسطه به کار بردن سامانه های شناسایی و راداری پیشرفته، وجود دو خلبان برای تکمیل عملیات امری اجتناب ناپذیر بود. موتور نمـونه های اولیه این هـواپیما، موتورهـای TF-30-P414A ساخت شرکت «پرات اند ویتنی»1 بودند.

اما در نمونه های بعدی، نمونه F110 جنرال الکتریک جایگزین این نوع موتور شد. از نظر طرح کلی بدنه و سازه، هواپیما از یک قسمت دماغه ی شبیه دیگر هواپیما ها برای جا دادن خلبانان تشکیل می شد. اما با وجود طراحی های مرسوم، بدنه باریک و موتورها نزدیک به هم، این هواپیما دارای بدنه ای عریض و پهن بود و موتورها با فاصله ای غیر معمول، دور از هم و در دو طرف بدنه به طور موازی و در یک ساختار مرکزی شکل گرفته بودند. ترمزهای هوایی ، شامل دو صفحه، به شکل بال های پروانه بودند که در قسمت انتهایی هواپیما و از بین دو موتور، یکی در سطح بالایی بدنه و یکی در سطح زیرین به ترتیب به سمت بالا و پایین باز می شدند و برای کاهش سرعت، بسیار کارا و مفید عمل می کردند. هواپیمای تامکت برای نخستین بار، طرح دو سکان عمودی را برای کنترل هر چه بهتر هواپیما در سرعت های بالا و همچنین در شرایطی که یکی از موتورها از کار باز می ایستاد، به کار گرفت. این طرح، بعد ها در اکثر جنگنده های بعدی ساخت ایالات متحده به جز اف-16 معمول شد و سپس به وسیله خانواده سوخو 27 روسی، تقلید شد.

بال های متغیر هواپیمای اف-14، با نهایت دقت و ظرافت طراحی شد و آزمایش ها، حکایت از کارایی فوق العاده و بی نقص این نوع بال ها را داشت. بال های تامکت، با قابلیت تغییر زاویه از 20 درجه تا 68 درجه و حالت کاملاً بسته طراحی شد. هواپیمای اف-14،از سامانه موشکی جدیدی به نام فینیکس1 استفاده می کند و ترکیب  تامکت-فینیکس، یک ترکیب جدا نشدنی است. موشک دوربرد فینیکس، موشکی هوا به هواست، با قابلیت هدف قراردادن اهدافی در فاصله ی بیش از 160 کیلومتر، در هر ارتفاع، هر ساعت از شبانه روز و هر نوع شرایط آب و هوایی.هواپیمای تامکت قادر به حمل 6 فروند موشک فینیکس در هر پرواز است که واقعاً چشمگیر است. رادار فوق العاده پیشرفته پالس دوپلر AWG-9 یک رادار چند حالته است که قادر به شناسایی بیست و چهار هدف به طور همزمان و شلیک مستقیم به شش عدد از آنان می باشد. موشک فینیکس، موشکی با قابلیت «شلیک کن و فراموش کن» است. این ویژگی بدین معنی است که خلبان پس از شلیک موشک، نیازی به قفل ماندن رادار هواپیما بر روی هدف ندارد و می تواند آزادانه به نبرد با جنگنده های دیگر دشمن بپردازد. بدین صورت است که هنگامی که موشک فینیکس هدف خود را منهدم می سازد، هواپیمای تامکت شلیک کننده آن، می تواند به فرودگاه خود رسیده و حتی خاموش و در آشیانه پارک هم شده باشد.

در همان سال های شروع تولید هواپیمای تامکت، که به دلیل پیچیدگیش به «رایانه پرنده» مشهور شده بود، کشورهای زیادی از جمله اسرائیل، یعنی هم پیمان نزدیک آمریکا خواستار دریافت این عقاب تیز پرواز حتی در برابر پرداخت بهای گزاف شدند، اما ایالات متحده، این هواپیما را به هیچ یک از کشورهای خواهان در آن زمان نفروخت.طی سفر ریچارد نیکسون رئیس جمهور وقت آمریکا به ایران، حکومت آن زمان ایران در خواست خرید هواپیمای پیشرفته ای را برای دفع خطر های احتمالی از سوی میگ های 25 شوروی که آزادانه بر فراز ایران پرواز می کردند، به وی تقدیم کرد. اما ایالات متحده اظهار داشته بود که «اف-14 تامکت هنوز برای خلبانان عرب زود است.» این گفته، نشان دهنده مهارت، تجربه و سابقه زیاد خلبانان ایرانی داشت که برای پرواز با پرنده 40 میلیون دلاری انتخاب شده بودند. از هشتاد فروند هواپیمای سفارشی اف-14 A، تا زمان وقوع انقلاب شکوهمند اسلامی، به دلیل قطع روابط سیاسی با آمریکا، تعداد 79 فروند آن ها به همراه 245 فروند موشک فینیکس تحویل ایران شد که نخستین فروند آن با رنگ آمیزی خاص بدنه، در تاریخ بیستم بهمن ماه سال 1354 در فرودگاه مهرآباد به زمین نشست.در طی سال های جنگ تحمیلی، هواپیماهای فوق پیشرفته تامکت به همراه فانتوم های ایران، خسارات جبران ناپذیری را به نیروی هوایی عراق وارد آوردند و افتخارات فراوانی را کسب کردند که اگر تقویت بعدی عراق بعثی توسط غرب صورت نمی گرفت، نیروی هوایی عراق به طور کلی نابود و فلج شده بود. در زمان جنگ، تبلیغات گسترده ای در مورد این که تامکت های ایرانی به دلیل کمبود قطعات یدکی قادر به پرواز نیستند و حتی اگر بتوانند پرواز هم بکنند، هیچ گاه قادر نیستند که جنگنده های عراق را نابود سازند. اما در جنگ خلیج فارس، خلبانان اف-14 نیروی دریایی آمریکا گفته بودند زمانی که هواپیمای آنان در صحنه نبرد پدیدار می شد، هواپیماهای عراقی بدون هیچ درگیری بعدی به سرعت آسمان را ترک می کنند. گویا از تامکت های ایرانی در زمان جنگ تحمیلی، خاطره چندان خوشی برای خلبانان مبتدی عرب باقی نمانده بود، به طوری که حتی گفته شد که فرمانده نیروی هوایی عراق به خلبانان فرمان داده است که در صورت مشاهده تامکت های ایرانی، به سرعت عقب نشینی کرده و درصدد مقابله با آن بر نیایند؛ چرا که پیروز نبرد از ابتدا معلوم بود